SEYHAN AKINCI- Afganistan’da Taliban bayanların ve kız çocuklarının eğitim haklarını yasakladığını duyurdu evvel, akabinde da çalışma hayatında olmalarına müsaade verilmeyeceğini ekledi yasaklarına. 2023’e bayanların ve kız çocuklarının okula gidemediği bir ülke olarak girdi Afganistan… Bu karar üniversitelerde öğretimlerini sürdüren erkeklerin dersleri boykot etmesi ve bir üniversite profesörünün TV’de katıldığı canlı yayında gözyaşlarıyla diplomasını yırtması dışında bir tepkiyle karşılanmadı. Coğrafya yazgıydı tahminen de… Biz de 8 Mart Dünya İşçi Bayanlar Günü’nü kutladığımız ve kadın dayanışmasının sesini bir Defa daha duyacağımız günde kelamı Afganistanlı bayan yayıncı Brishna Aazem’e verdik: “Kız çocukları ve bayanlar, artık konutlarının bir köşesinde oturmuş, yalnızca belgisiz geleceğe bakıyorlar…”
Brishna Aazem
*Afganistan’da Taliban’ın idaresi ele geçirmesiyle birlikte bayanların eğitim hakkı elinden alındı. Afgan bir bayan olarak neler hissediyorsunuz?
Çok mutsuz olmamız doğal. Öbür bir şey beklenebilir mi? Bilhassa okuyan, geleceğine, ailesine ve halkına umut besleyen kız çocukları ve bayanlar, artık konutlarının bir köşesinde oturmuş, yalnızca meçhul geleceğe bakıyorlar…
*Bu Temel hak karşısında bayan hareketlerinden siyasetçilere kadar bu derece sessiz kalınmasını nasıl yorumluyorsunuz?
Bu soru her Afgan bayan tarafından soruluyor, memleketler arası cemiyet neden sessiz? Bunların yalnızca dünyanın büyük ülkelerinin oyunları olduğunu farz ediyoruz. Amaçlarına ulaşmak için Afgan bayanlarını feda ediyorlar. Şu anda dünyadan o kadar Fazla Geri çekildik ki artık bu durumla birlikte çaresizliğimiz daha da artıyor.
*Bir Afgan bayan yayıncı olarak seyahatinizi bizimle paylaşabilir misiniz?
Arkadaşım Bebe Najia Ayazi ve ben 2016’da Kâbil Üniversitesi’nde öğrenciyken “Afghan Child’s Book” adında bir çocuk yayını kurmaya karar verdik. Bu alanda Fazla az çalışma yapıldığı ve toplumun Önemli muhtaçlığı olduğu için bunu yaptık. Öte yandan mesleği yayıncılık olan bir ailede büyüdüm. Ağabeyim Dr. Ajmal Aazem, Afganistan’ın en büyük yayınevi olan Aazem Publications’ın kurucusuydu. Aazem Yayınları’nda çocuk edebiyatı kısmının boş olması bu işe başlama motivasyonum oldu. Bebe Najia Ayazi ve ben birlikte metinler yazmaya yahut Afgan yazarlardan yardım almaya çalıştık. Onları tasarlayıp, yazdırdık. Kitap dağıtmak da Aka problemdi, birden fazla Vakit kitaplarımızı tek tek konutlara ya da okullara götürüyorduk. Bu bizim için çok hoştu ayrıyeten. Ne yazık ki bir yıldır hiç kitap çıkaramadık çünkü bir yandan Önemli bir ekonomik problemle karşı karşıyayız, öteki yandan da çalışma alanımız yok. Serbestçe ofisimize gidemiyoruz yahut beşerlerle irtibat kuramıyoruz. Yayınevimiz yalnızca Dari ve Peştuca lisanlarında çocuk ve gençlik kitapları yayımlamaktaydı. Artık kimi kitap başlıkları hazırladık ancak ne yazık ki basamıyoruz. Kültürel yolculuğumuzun Fazla kısa sürdüğünü söylemek Aka bir üzüntü…
*Çocuk edebiyatı üzerine yayınlar yapıyorsunuz? İki Afgan bayan yayıncı olarak neden çocuk edebiyatı üzerine bir yayınevi kurmayı tercih ettiniz?
Afganistan’da maalesef yıllarca süren Cenk ve hükümet rejimlerinin değişmesi çocuk edebiyatı için Aka bir boşluk yaratmıştı. Afgan çocuklar ya İran’da yayımlanan kitapları ya da Pakistan’da yayımlanan kitapları kullanmak zorunda kaldı. Bunların her ikisi de Afgan kültüründen uzaklar. Bu nedenle Afgan çocukların kendi kültürüne nazaran öğrenmesi ve öğrenmeye teşvik edilmesi gerekiyordu.
*Eğitim ve çalışma hakkını kullanan dünyadaki diğer kadınlara ve bütün insanlara ne söylemek istersiniz?
Başta bayan haklarını savunan kurumlar olmak üzere dünya halklarından Afgan bayanlarını yalnız bırakmamalarını rica ediyoruz. Bayanların eğitim hakkının tekrar kendilerine verilmesi için Taliban’a Muhtemel olan her biçimde baskı yapmalılar ve bu misyon memleketler arası toplumun yardımı olmadan imkânsız görünüyor.
Bu söyleşi Milliyet Sanat mecmuasından alıntılanmıştır. Tamamını mecmuanın mart sayısında okuyabilirsiniz.
Milliyet Sanat’ın bu ayki satış geliri depremzedelere bağışlanacak.
Yorum Yok