İhsan Dindar – milliyet.com.tr / ihsan.dindar@milliyet.com.tr
Yeni olağanda, internet üzerinden siz ABD’den ben de İstanbul’dan bir ortaya geliyoruz. Pandemi sürecinde günleriniz nasıl geçiyor. Neler yapıyorsunuz bu süreçte?
Pandeminin başlarında doktorama hazırlanıyordum. Pandeminin birinci altı ayında oturup tezimi yazdım ve bitirip mezun oldum. Olağan Devre olsa konserlerden tez yazmaya vakit bulamayacaktım. Bu açıdan Fazla memnunum.
Sürekli üzerine koyduğunuz bir müzikal meslek Mevcut karşımızda. Aşikâr ki bu çok da kolay olmadı. Sesinizi duyarmak için Cem Yılmaz’a dahi mail attığınızı belirtiyorsunuz bir röportajınızda. İşin çalışıp emek sarfetme kısmı dışında sizce neden bu kadar güç oldu?
Bence aslında hiçbir şeyin olması için bu kadar uğraşılmamalı. Hiçbir Amel bu kadar güç olmamalı. Müziği Fazla seviyorum, müziğin derinliklerini araştırmayı ve bu husus hakkında binlerce sayfa okumayı Fazla seviyorum. lakin sonuçta bu işi yapmadığımda kimse ölmüyor. Bu mentaliteyle bakıyorum. Sahnede ortaya müzik koyuyoruz. Birbirimize takviye olmalıyız.
Özellikle şu içinde yaşadığımız pandemi sürecinde müziğin iyileştiriciliği de sıklıkla gündemde. Siz bu mevzu hakkında ne söylemek istersiniz?
Müzik Fazla değerli. apansızın Çok açıdan Fazla kıymetli. Birinci olarak o ânda kalmamızı sağlıyor. Ânda kalarak bizim istemediğimiz şeylerden uzaklaşmamızı Muhtemel kılıyor. Öte yandan sistemli olarak müzik dinlediğiniz Vakit konsantrasyonunuz artıyor. Bu da ânda kalma yetinizi arttırıyor. Mental sıhhatimiz için Değerli bir nokta. Bu saydığım iki konuya ek olarak uzun mühlet müzik okuyabilen insanların soyut fikir yetenekleri gelişiyor. Soyut beynin gelişmesi demek birebir vakitte sanat üretimine de katkı sağlayan bir şey. Bu sayede de beynin öbür kısımları da Olumlu manada etkileniyor. Genelde yaşlar ilerledikçe konsantrasyon daha az sağlanabilir. Bunu korumak için soyut beynin gelişimi kaide.
Şimdi biraz da 8 Mart ile de ilintili bir noktaya gelmek istiyorum. Siz, değil yalnızca Türkiye’de dünyada da örnekleri Çok olmayan insanlardan birisiniz. Tahminen birkaç yerde bayan orkestra şefi oransal olarak bir nebze de olsa daha yüksektir…
Sanırım ABD genelindeki oranı %10 civarında. Türkiye’de ise tam vakitli bayan müzik yöneticisi sayısı maalesef sıfır…
Örneğin Viyana Filarmoni Orkestrası’nda değil bayan şef bundan birkaç sene öncesine kadar Daima bir bayan üye dahi yoktu. Türkiye’deki eğitiminizin akabinde artık Amerika Birleşik Devletleri’nde bir bayan orkestra şefi olarak çalışmalarınız nasıl devam ediyor? Karşılaştığınız zorluklar Mevcut mı? Bir yandan da orada toplumun en entelektüel kesitinin içindesiniz…
Her şeyden Evvel ABD’de göçmen olmak başlı başına bir zorluk. Açıkçası çalıştığım beşerler ve yakın etrafımdan ne cinsiyetim ne de kimliğimden dolayı bir ayrımcılığa maruz kalmıyorum. Yanlışsız söylüyorsun. Ben burada entelektüel bir topluluk içerisindeyim. Hasebiyle daha Aleni görüşlü beşerlerle Birlikte çalışıyorum. Fakat çalışma müsaadesi yahut Öbür bir süreç konusunda müracaatta bulunduğunuzda oldukça uğraşmanız gerekiyor. kimi kahvaltıda kendimi FBI ile konuşurmuşçasına hissediyorum. Daimi bir geçmişimin sorgulanması durumu Laf konusu.
Bu pandeminin bir sonucu olarak hayatımızı çevrimiçi konser kavramı daha ağır bir biçimde girdi. Bu konserlere nasıl bakıyorsunuz? Sanat dünyası içerisinde sanırım bu mevzuda bir Fikir ayrılığı var. Çevrimiçi konserlerde istenilen ses kalitesine erişilemeyeceği için karşı çıkanlar da bulunuyor.
Ben bu duruma biraz daha pratik bakıyorum. örneğin Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası (BİFO) bu süreçte bir tahlil üretti. Olağanda Lütfi Kırdar Konser Salonu’nda verdiği konserleri prova salonuna taşıdı ve Faaliyet sayısını iki katına çıkardı. Üstelik de bütün konserler ücretsiz. Bu türlü farklı yaklaşımlar değerli. Zira şu anda ne ile boğuşuyoruz? Tahlil ne olabilir? Hiçbir şey yapmamak mı? Yoksa bir şeyler yapmayı denemek mi? New York Filarmoni Orkestrası ve Metropolitan Operası bile Ufak takımlarla parklarda Faaliyet yapıyorsa ben kimim ki yapmayayım? Dinleyicilerle buluşmayı ve konuşmayı seviyorum. Instagram’da görüntüler yayımlıyorum.
Ben tam bu noktadan devam etmek istiyorum sorularıma. Youtube kanalınızda bir süredir içerikler üretiyorsunuz. Müzik enstrümanlarını anlattığınız bir seriniz de var. genel olarak yorumlar ne yönde?
Youtube’da takipçilerimin %80’inden fazlası Türkiye’den. Görüntülerin altına yapılan yorumlara da Biricik tek bakıyorum. çok da hoş bir takipçi kitlem var. çok tatlılar.
Baktığımızda klasik müziğin dinleyici kitlesi yüklü olarak üst ıslak kümesinden. Atmosferine de bir ciddiyet hakim. Halbuki döneminin popüler müziğiydi klasik müzik. örneğin Beethoven o dönemin Tarkanıydı. Ferenc Liszt de bir popstardı. Siz ve sizinle Birlikte gelen kuşak bu müziği gençlere daha Çok anlatabilecek misiniz? Çünkü bir yandan da popüler müziğin çok süratli tüketildiği bir çağdayız…
Dediğiniz üzere Beethoven o devrin Tarkanıydı. Fakat Tarkan bile bu periyodun Tarkanı değil artık. 90’ların, 2000’lerin Tarkanı. O yüzden esasen yüzyıllar Evvel yaşamış birini tanınan yapabilmek güç bir iş. Billie Eilish’i neden dinliyoruz? Hoş müzikleri var, 20 yaşında Fazla başarılı bir bayan ve onu toplumsal medyadan takip edebiliyorum. Onunla ilgili pek Fazla şeyi öğrenebiliyorum, içselleştirebiliyorum. ancak Beethoven’ı içselleştirmek daha güç. Günümüz müziğiyle insanların algıları da değişti. Bugünün müziğinde Fazla Çok stimülasyon var. Tiz sesle ve bas sesler Fazla fazla. Daimi biçimde de bir ritim var. Klasik müzik içerisindeki ritim bugün dinlenilen müzikler kadar değil.
“Yüksek bas ve hayli tiz seslere alışıldı”
Tüm bu stimülasyon içinde olanlar için Beethoven besteleri bir yana Pink Floyd’un müziklerini dahi dinlemesi güç olabiliyor…
Aynen o denli. Yine Billie Eilish’ten Örnek vereyim. Onun yavaş müziklerinin dahi şu durumda dinlenilmesi güç. Yüksek bas ve hayli tiz seslere alışıldı. Bir nevi “drug effect”. lakin klasik müzik bu türlü bir şey değil. Daimi olarak ayrıntıları yakalamanız gereken bir müzik.
İşin içinde bir de odaklanma problemi var…
Evet bu da Fazla Kıymetli bir şey. neden klasik müzik konserlerinde sıkılıyorlar ya da tam karşıtı rahatlıyorlar? İki sebebi var; rahatlıyorlar zira onda bir stimülasyon yok. Sıkılıyorlar zira on dakika geçiyor, yirmi dakika geçiyor tıpkı beste devam ediyor. Bir de artık insanlarda bir yalnız kalamama hâli Laf konusu. Yalnız kalınca niyetler devreye giriyor. Bunu derken elbette klasik müzik dinleyen kendisiyle barışıktır demiyorum. Pek Fazla bestekar depresyonda. lakin bu müzik dinleme disiplininizi biraz daha zorlayan bir şey. Ben de işte şahsî olarak Youtube görüntülerim ya da Instagram paylaşımlarımla en azından insanların klasik müziğe olan ön yargısını kırmaya çalışıyorum.
“Klasik müziği de insanlara dinletmek istiyorum”
Güncel müzikle aranız nasıl? Severek takip ediyor musunuz? örneğin hiphopa bakışınız nasıl?
Hiphopın artışı sosyo-kültürel bir durum. Afro-amerikan kültür kendisini müzikle daha âlâ Anlatım edebilir bir noktaya geldi. Bu insanlara evvelce Çok Talih verilmiyordu maalesef. O yüzden bu müziğin yükselişini kutlar vaziyetteyim. Beşerler kendilerini müzikle Anlatım ediyor. Birileri de bu müziği kendileriyle irtibatlı buluyor ve dinliyor. Hiphop süreksiz mi olur bilemiyorum. Sonuçta Fazla sayıda insan kendisinden bir şey buluyor bu müzikte.
Az sayıdaki bayan orkestra şeflerinden biri olarak genç bayanların sizi ilham alması neler hissettirir size?
O kadar Fazla ileti geliyor ki bu minvalde. Yalnızca genç bayanlardan değil genç erkeklerden de bildiriler alıyorum. Türkiye’de de Ufak öğrencilerim var. Ebeveynlerden iletiler geliyor. Çocuklarına beni izletiyorlarmış. Klasik müzik yaparak kitlelere ulaşabileceğimi kim varsayım edebilirdi ki? Ben aslında insanlara ulaşmayı Fazla seviyorum. Klasik müziği de insanlara dinletmek istiyorum. Güzel ki birilerine ilham verebiliyorum. Kusursuz bir his.
İleride Türkiye’de dezavantajlı durumda olan kız çocuklarına yönelik klasik müzik eğitimi konusunda bir şeyler yapmayı düşünüyor musunuz?
Bunu Fazla istiyorum. Buradaki işlerimden dolayı biraz daha Vakit Mevcut buna. Dünyanın öteki ucunda yaşıyorum. Saat farkı ve uzaklığın yanı Dizi artık bir de pandemi günlerini yaşıyoruz. Düşünsenize; bir Nisan Beyaz Fonu Mevcut ve ben Yurt dışında okumak isteyen genç bayanlara burs veriyorum. Hayallerimdeki şey katiyetle bu. Şimdiden genç bayanlarla çalışmaya başladım. Bir de onlara bu türlü İmkan sağlayabilirsem ne Mesut bana.
Yavaş yavaş sona gelirken Öbür projelerinize dair de soru sormak istiyorum. Günümüzde satan albümlere baktığımızda yüklü olarak klasik müzik ve caz olduğunu görüyoruz. Hatta plak satışlarında bu durum hayli bariz bir halde ortada. Sizin de gelecekte bir albüm projeniz Mevcut mı?
Önümüzdeki aylarda albümümüz çıkıyor. Daha doğrusu bir albüm kaydı olacak. Benim burada müzik yöneticisi olduğum Bruch Oda Orkestrası ile kaydımız yayımlanacak. Bruch Oda Orkestrası Özel bir topluluk. Bu orkestra ne tam manasıyla amatör gençlerden ne de yaşı ilerlemiş profesyonellerden oluşuyor. ABD’de ikisi ortasında kalan Aka bir nesil var. Bu orkestrada elbette herkes kontratlı yani profesyonel. Bir Handel konçertosu olacak bu albüm kaydımız. Solistimiz de bir Türk arp sanatçı olan Beste Toparlak. Benim için bir öğrenme tecrübesi olacak bu albüm. Bu açından da Fazla heyecanlıyım.
Son sorum; bir belirsizlik Yargıç lakin en azından 2021’in ilerleyen ayları için Türkiye ve ABD’de konser planlarınız var?
Şu anda Agora Gençlik Orkestrası ile bir konser planımız Mevcut önümüzdeki dönem için. Bu sezonki etkinlikler Doğal Biricik tek iptal olmuştu daha evvelce. Neler olacak daima birlikte göreceğiz.
Yorum Yok